Bijzonder curator bij pleegkind

In deze casus gaat het om een kind waarbij er sprake is van vrijwillige pleegzorg en daarnaast behandeling. Er is besloten de pleegzorg te beëindigen maar de pleegouders zijn het daar niet mee eens en maken gebruik van het ‘blokkaderecht’. De rechter gaat hier niet in mee. Wel is de rechter van oordeel dat er ambtshalve een bijzondere curator over het kind dient te worden benoemd. De bijzondere curator voert regie op een aantal punten.

De bijzondere curator geeft bij het CJG aan dat er nog jeugdhulp in de vorm van behandeling noodzakelijk is en vraagt om deze reden een verlenging van de hulp aan.

De gemeente vraagt aan ons of de bijzondere curator een aanvraag mag indienen voor jeugdhulp, of dat de ouder met gezag hier toestemming voor moet geven, aangezien het hier om vrijwillige hulpverlening gaat.

Het feit dat de pleegouders gebruik hebben gemaakt van het blokkaderecht toont aan dat er een verschil van inzicht is tussen pleegouders, voogd en/of de ouder met gezag. Zij kunnen dit blokkaderecht toepassen wanneer er sprake is van vrijwillige pleegzorgplaatsing, het kind langer dan 1 jaar bij hen verblijft en de voogd en/of ouder met gezag om beëindiging vraagt.

De rechter heeft op basis van het belangenconflict tussen de betrokkenen besloten om een bijzondere curator te benoemen. De bijzondere curator is er voor het kind, binnen en buiten de rechtszaal. Bij de benoeming bepaalt de rechter de precieze taken van de bijzondere curator. Vaak zijn dit taken gericht op het naar voren brengen van de wensen van het kind, het bemiddelen tussen de betrokken partijen, het belang van het kind voor ogen houden en hierover in gesprek gaan met alle betrokkenen. In deze casus heeft de rechter besloten zelf de bijzondere curator aan te wijzen. Een kind zelf of ouders met gezag kunnen hier ook zelf om vragen. De bijzondere curator rapporteert de rechtbank over de voortgang vanaf het moment van zijn toewijzing, op grond van de aan hem aangewezen taken.

Belangrijk is dat de bijzondere curator het vertrouwen heeft van het kind. Vaak benoemt de rechter een advocaat die is gespecialiseerd in familiezaken. Dan kan deze ook een procedure voeren namens het kind, wanneer dat nodig is.

De vraag in deze casus is of de bijzondere curator als belanghebbende kan worden aangemerkt in het kader van de jeugdwet en daarmee een aanvraag kan doen voor jeugdhulp.

Belanghebbende zijn volgens de Jeugdwet – uitzonderingen daargelaten – in ieder geval het kind zelf en diens juridische ouder. De definitie van “ouder” in de jeugdwet is anders dan in het Burgerlijk Wetboek. Volgens de Jeugdwet zijn de volgende personen een “ouder” en daarmee belanghebbende; de ouder met gezag, de adoptiefouder, de stiefouder, de andere verzorger en opvoeder als onderdeel van het gezin (bijvoorbeeld een familielid die een deel van de zorg en opvoeding overneemt of veel aanwezig is ter ondersteuning van de ouder bij het opvoeden en verzorgen).

Een aanvraag voor vrijwillige jeugdhulp kan worden gedaan door een belanghebbende of een gemachtigde van de belanghebbende. Daarbij hoort de kanttekening dat een kind pas een aanvraag mag indienen wanneer hij 12 jaar of ouder is. Een gemachtigde is bijvoorbeeld een wettelijk vertegenwoordiger (curator of mentor) of iemand die door de belanghebbende schriftelijk is gemachtigd om namens hem een aanvraag in te dienen. Een bijzondere curator is niet een wettelijk vertegenwoordiger zoals een reguliere curator dat wel is.

In de casus is er sprake van vrijwillige hulpverlening en dus kan de bijzondere curator niet als belanghebbende of wettelijk vertegenwoordiger worden aangemerkt, die in de zin van de Jeugdwet een aanvraag kan doen. De bijzondere curator is wel belangenbehartiger van het kind en daarmee zou hij potentieel wel door het kind gevraagd kunnen worden om namens hem de aanvraag te doen, mits het kind 12 jaar of ouder is en deze de bijzondere curator schriftelijk heeft gemachtigd.

Aangezien het in deze casus gaat om een kind dat jonger is dan 12 jaar, is er geen sprake van een mogelijkheid tot machtiging en kan de aanvraag alleen worden gedaan door de ouder met gezag. Mocht de ouder dat weigeren dan is het de taak van de bijzondere curator om in gesprek te gaan met de ouder en voogd om tot een oplossing te komen in het belang van het kind.