Strategie & leefomgeving

Grip op de energietransitie: van quickscan tot strategiebepaling

Decorative image

De rol van gemeenten in de energietransitie verandert snel

Gemeenten bevinden zich in een cruciale fase van de energietransitie. Ze moeten voor 2050 volledig aardgasvrij en CO2-neutraal zijn. En 2050 komt sneller dichtbij dan we denken. Om deze deadline te halen, krijgen gemeenten steeds meer wettelijke taken en instrumenten in handen, waaronder in de warmtetransitie. Vanaf 1 januari 2026 hebben gemeenten bijvoorbeeld de bevoegdheid om wijken aan te wijzen die voor een bepaalde datum van het aardgas af moeten. Vóór 2027 moeten gemeenten een warmteprogramma vaststellen. En de Wet collectieve warmte zal gemeenten de mogelijkheid bieden om in een warmtebedrijf deel te nemen.

Waarom een strategie bepalen essentieel is

Nieuwe energievoorzieningen vragen om een integrale ruimtelijke inpassing, die ook nog moet kunnen rekenen op draagvlak onder inwoners. Hierbij is intensieve samenwerking noodzakelijk met onmisbare stakeholders, zoals buurgemeenten, netbeheerders, marktpartijen en energiecoöperaties. Bovendien zijn volop financiële investeringen nodig die onder tijdsdruk zorgvuldig politiek afgewogen moeten worden.

Technische oplossingen zijn er wel. Maar de combinatie van complexiteit en vereiste snelheid zorgt voor onduidelijkheid, organisatorische onrust, bestuurlijke onzekerheid en druk op legitieme besluitvorming. Daarom zeggen wij: De energietransitie is een sociale en organisatorische transitie. Zo’n transitie vraagt om een veranderaanpak. Want rollen, verantwoordelijkheden, verantwoording, verhoudingen en samenwerking moeten opnieuw invulling krijgen. Om hier grip op te krijgen is een strategie bepalen essentieel.

Grip op energietransitie: van quickscan tot koersbepaling

Daarom hebben wij een aanpak ontwikkeld waarin wij in vier stappen gemeenten helpen hun strategie voor de energietransitie te bepalen. Wij helpen de huidige situatie in kaart te brengen, stakeholders en belangen te analyseren, strategische keuzes te verkennen en deze vast te leggen in een bestuurlijk besluitklare notitie.

Wij helpen jou verder in de energietransitie

Werk jij binnen de gemeente aan de energietransitie en voel je de druk van de doelen voor 2050? Samen zorgen we voor een strategie waarmee jouw gemeente met vertrouwen richting 2050 gaat.

Wat houdt onze aanpak in?

De strategiebepaling bestaat uit een vierdelige aanpak, die modulair inzetbaar is. De begeleiding is flexibel en afgestemd op de organisatievorm en het vraagstuk van jouw gemeente.

  • QuickScan: Een analyse waarin we de stand van zaken in kaart brengen op basis van bestaande onderzoeken, beleidsdocumenten en verkennende gesprekken. Dit levert een overzicht op van strategische aandachtspunten die om besluitvorming vragen. De QuickScan vormt het uitgangspunt voor verdere uitwerking.
  • Stakeholderskaart: Daarna verrichten we een stakeholdersanalyse, waarin we de belangen en sturingsmiddelen van alle stakeholders in kaart brengen. De onderzoeksresultaten brengen we samen in een advies.
  • Strategiebepaling: Vervolgens begeleiden wij beeldvormende en strategiebepalende werksessies waarin met de ambtelijke organisatie en het bestuur keuzes worden verkend, risico’s besproken en scenario’s uitgediept. De strategie wordt op basis van deze sessies gevormd en vertaald naar concrete uitgangspunten voor besluitvorming.
  • Notitie en besluitvorming: Het resultaat is een bestuurlijk besluitklare notitie waarin de richting wordt vastgelegd. Hierin worden strategische keuzes onderbouwd, organisatorische implicaties benoemd, en randvoorwaarden geschetst. Indien gewenst ondersteunen wij bij de toelichting in het college, bij het raadsvoorstel of tijdens een raadsbijeenkomst.

Wat levert het jou op?

  • Strategisch overzicht en bestuurlijke richting
  • Organisatorische helderheid en rust
  • Duidelijkheid over het vervolg in besluitvorming
  • Een stevige positie in de samenwerking en onderhandeling met stakeholders
  • Aansluiting op de wettelijke kaders voor de energietransitie

Wij leveren een kernteam met ervaring

Het traject is flexibel en kan in circa 2 tot 3 maanden worden uitgevoerd. Dit is afhankelijk van jouw beschikbaarheid en het interne proces bij jouw gemeente. Wij leveren een kernteam met ervaring in veranderkunde, energietransitie en bestuurlijke processen. Nazorg, zoals projectmatige ondersteuning bij de uitvoering, is optioneel.

We denken graag met je mee!

Decorative image

Neem contact op met Roelf, adviseur Strategie & leefomgeving

roelfbrinkman@@ncod.nl

06 50625440