Kennisartikel

Programmatisch werken: de sleutel tot duurzame impact

Steeds meer publieke organisaties kiezen voor programmatisch werken als antwoord op de complexe maatschappelijke opgaven van vandaag en morgen. Denk aan thema’s zoals de klimaat- en energietransitie, woningbouw of een gezonde leefomgeving. Maar wat houdt programmatisch werken eigenlijk in? En wat is er nodig om het tot een succes te maken?

Wat is programmatisch werken?

Programmatisch werken is een manier van organiseren waarbij de maatschappelijke opgave centraal staat. In plaats van losse projecten of sectorale oplossingen, worden verschillende initiatieven, projecten en activiteiten in samenhang aangepakt. Hierdoor wordt het mogelijk organisatiekokers te doorbreken en de hele organisatie te verbinden aan de strategische doelen.

De voordelen van programmatisch werken

Programmatisch werken helpt organisaties om gerichter, efficiënter en effectiever te werken aan maatschappelijke opgaven. De belangrijkste voordelen:

1. Heldere focus en richting
Door doelen en resultaten expliciet te maken, weten alle betrokkenen wat er verwacht wordt. Dit voorkomt versnippering en zorgt voor samenhang.

2. Samenwerking over grenzen heen Programmatisch werken doorbreekt organisatorische silo’s en stimuleert samenwerking tussen afdelingen, disciplines en externe partners.

3. Sterke sturing en verantwoording
Met duidelijke rollen, verantwoordelijkheden en prestatie-indicatoren wordt het eenvoudiger om voortgang te monitoren en bij te sturen.

4. Flexibiliteit en wendbaarheid
Door te werken met leerprocessen en adaptief te sturen, kan het programma inspelen op veranderende omstandigheden en nieuwe inzichten.

Wat is nodig voor succesvol programmatisch werken?

Om programmatisch werken goed van de grond te krijgen, zijn een aantal voorwaarden essentieel:

1. Duidelijke doelen en afbakening
Begin met een gedeeld beeld van de opgave en werk deze uit in concrete, meetbare doelen. Dit vormt de basis voor het programma.

2. Sterk programmamanagement
Een programmamanager stuurt niet alleen op inhoud, maar vooral op samenwerking, communicatie en resultaatgericht werken.

3. Actieve betrokkenheid van stakeholders
Betrek interne en externe partners vanaf de start. Dit vergroot het draagvlak en levert waardevolle kennis en creativiteit op.

4. Een lerende aanpak
Richt het programma zo in dat er ruimte is voor monitoring, evaluatie en bijstelling. Wat werkt goed? Wat kan beter? Gebruik die inzichten om te groeien.

5. Voldoende middelen en capaciteit
Programmatisch werken vraagt om tijd, aandacht én inzet van mensen en middelen. Zorg voor een realistische planning en voldoende ondersteuning.

Hoe NCOD jouw organisatie ondersteunt

Bij NCOD geloven we in de kracht van programmatisch werken om maatschappelijke impact te vergroten. Wij ondersteunen organisaties op verschillende manieren, onder andere met:

Trainingen en workshops voor (aankomend) programmamanagers;
Opleidingen voor teamleden om effectief in programma’s te werken;
Begeleiding bij het formuleren van programmadoelen en het opzetten van governance;
Advies bij het inrichten van monitoring- en evaluatiestructuren;
Coaching en maatwerkondersteuning tijdens de uitvoering.

Klaar voor de volgende stap?

Wil jouw organisatie aan de slag met programmatisch werken of bestaande programma’s versterken? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. Samen zorgen we ervoor dat jullie organisatie klaar is voor de uitdagingen van morgen.