Het waarborgen van de veiligheid van een uithuisgeplaatste jeugdige

Een gemeente heeft ons om advies gevraagd met betrekking tot de waarborging van de veiligheid van een uithuisgeplaatste jeugdige.

De casus is als volgt. De jeugdbescherming heeft een jeugdige tijdelijk uithuisgeplaatst bij het gezin van een vriendin, hierbij is geen tijdelijk pleegcontract afgesloten. De jeugdbescherming stelt dat een tijdelijk pleegcontract niet passend is in deze casus, aangezien voor zo’n contract een screening bij het netwerkpleeggezin in gang moet worden gezet waarvoor een langere duur geldt dan de woonduur van de jeugdige binnen dit gezin. Voor een dergelijke screening staat namelijk 13 weken, terwijl de jeugdige hoogstwaarschijnlijk eerder kan starten in een Trainingshuis. Het is volgens de jeugdbescherming voor de jeugdhulpaanbieder dus niet haalbaar en rendabel om een screening op te zetten, als vooraf al duidelijk is dat de plaatsing zo kortdurend is. De jeugdbescherming vraagt de gemeente om een vergoeding voor het netwerkpleeggezin, bijvoorbeeld via de bijstand. De gemeente maakt zich zorgen om de waarborging van de veiligheid van de jeugdige, aangezien er geen sprake is van screening en controle.

Ons advies aan de gemeente is in deze situatie snel te handelen. Dit voorkomt vertraging van het traject van de jeugdige en een kink in de samenwerking met de jeugdbescherming.

Controleren van besluit jeugdbescherming

Bij twijfel aan de beslissing van de jeugdbescherming kan de gemeente (een geanonimiseerde versie van) het kernbesluit van de jeugdbescherming opvragen. De beslissing om een minderjarige (tijdelijk) bij een pleeggezin te plaatsen betreft namelijk een ‘kernbesluit’. Kernbesluiten zijn beslissingen die ingrijpende gevolgen hebben voor de jeugdigen en/of hun ouders. Ter verhoging van de kwaliteit van hulp en besluitvorming, worden meerdere disciplines betrokken bij het nemen van deze beslissingen. Kernbesluiten worden eerst op schrift ingediend bij een team van minimaal drie SKJ-geregistreerde jeugdbeschermers en de gedragswetenschapper binnen jeugdbescherming. Na een methodische behandeling door dit team, wordt het kernbesluit wel of niet genomen. De afweging of een tijdelijke plaatsing in een (netwerk)pleeggezin voordelig is voor de jeugdige, wordt dus zorgvuldig genomen en op papier gezet. Door dit kernbesluit op te vragen, kan de gemeente controleren hoe de jeugdbescherming tot hun beslissing is gekomen. Aanvullend kan het gezinsplan of document omtrent de inzet van hulp (het Trainingshuis) eventueel worden opgevraagd.

Mogelijkheden tot screening

Er zijn voor de gemeente twee manieren om het netwerkpleeggezin toch te screenen ter waarborging van de veiligheid van de jeugdige. Ten eerste kan de gemeente in samenspraak met de jeugdhulpaanbieder zoeken naar een verkorte route omtrent het screenen van het netwerkpleeggezin. Wanneer sprake is van een screening, wordt naast een screening ook pleegzorgbegeleiding ingezet. In de praktijk wordt ter versnelling van het proces echter vaak enkel verzocht om een screening en minimale inzet van die verbonden pleegzorgbegeleiding. Dit is voordelig voor alle partijen, want:

• ​De jeugdhulpaanbieder kan snel handelen, omdat er na de screening weinig inzet wordt gevraagd.
• ​De jeugdbescherming heeft zo een officiële screening laten doen.
• ​De financiering is zo rond, want pleegzorgkosten worden hierdoor betaald door de jeugdhulpaanbieder.

Ten tweede kan de gemeente haar eigen jeugdconsulenten vragen een korte screening uit te voeren bij het netwerkpleeggezin. Dit is geen officiële screening, maar de gemeente neemt hierdoor wel eigenaarschap over de veilige ontwikkeling van de jeugdige. Wellicht kan de gemeente dan in een financieel voorschot voorzien van de pleegzorgkosten, voordat het onderzoek van de jeugdhulpaanbieder is afgerond.

Mogelijkheden omtrent financiering

De gemeente kan ervoor kiezen de kosten te dragen zoals wordt verzocht door de jeugdbescherming, dus bijvoorbeeld via de bijstand. De andere mogelijkheid is de kosten nu voor te schieten en het onderzoek van de jeugdhulpaanbieder af te wachten. Op deze manier loopt het traject geen vertraging op en neem je als gemeente je verantwoordelijkheid over de veiligheid van de jeugdige. Na een positieve uitkomst van de screening krijgt de gemeente haar voorschot terug.

Concluderend advies

Om twijfels omtrent de veiligheid van de jeugdige weg te nemen, kan de gemeente diverse documenten opvragen bij de jeugdbescherming. In deze verslaglegging staat hun verantwoording omtrent de beslissingen die zijn gemaakt en hoe de veiligheid (en veilige ontwikkeling) van de jeugdige is gewaarborgd. De verantwoordelijkheid van het traject en de veiligheid van de jeugdige ligt bij de jeugdbescherming. Aanvullend kan de gemeente samen optrekken met ketenpartners voor een screening of zelf een korte screening doen.