Interview Alwin - adviseur veiligheid, specialisme woon- gerelateerde problematiek

Hoe veelzijdig kan het werkveld van een adviseur veiligheid zijn in de praktijk? Om daar een goed beeld van te krijgen, liep ik mee met Alwin, adviseur veiligheid bij NCOD. NCOD ontzorgt gemeenten bij de aanpak van complexe handhavingsdossiers. Ik liep mee op een echte praktijk dag vol huisbezoeken. Alwin liet zien hoe veelzijdig zijn functie is – en hoe belangrijk het is om verder te kijken dan alleen naar de registratie.

Alwin adviseert en houdt toezicht op de Basisregistratie Personen (BRP). “Kort gezegd controleer ik of mensen wonen waar ze ingeschreven staan, en ingeschreven staan waar ze daadwerkelijk wonen,” legt hij uit. “Op basis van die inschrijving worden allerlei zaken geregeld: van toeslagen tot brandweerzorg. Klopt die informatie niet, dan kan dat serieuze gevolgen hebben.”

Signalen over mogelijke fouten in de BRP komen vanuit verschillende bronnen: uit systemen, via meldingen van instanties of van bewoners zelf. Maar toezicht houden betekent meer dan alleen controleren of de administratie klopt. Alwin: “Het draait niet alleen om vinkjes zetten. Soms klopt er iets niet door een foutje, soms is er sprake van misbruik of fraude, en soms tref je mensen aan die simpelweg hulp nodig hebben. Dit werk bevindt zich precies op het snijvlak van regels en realiteit. Je moet nauwkeurig zijn, maar ook oog hebben voor wat er speelt achter de voordeur.” Na afronding van elk project volgt een evaluatiegesprek en een adviesrapport.

We starten de dag met een bezoek aan een vrijstaande woning, na een melding dat iemand op het adres staat ingeschreven maar er mogelijk niet verblijft. Op het eerste gezicht klopt het beeld niet: er staan meerdere personen ingeschreven zonder onderlinge relatie.

Een oudere man doet open. Hij is verward en blijkt dementerend. “In zulke situaties moet je schakelen: van toezichthouder naar mens. Rustig blijven, uitleg geven, en goed kijken wat er wél nodig is,” vertelt Alwin. Er blijkt geen sprake van fraude, maar wél van een kwetsbare situatie. Hij neemt contact op met de juiste zorginstanties. “Soms ben je meer aan het signaleren dan aan het controleren – en dat is minstens zo belangrijk.”

"Ik vind het mooi dat er regels zijn, maar nog mooier dat er ruimte is om op menselijke maat af te wegen mocht dat vereist zijn."

Het volgende adres levert een totaal andere situatie op: bewoners reageren fel en argwanend. De spanning loopt snel op. Dankzij zijn ervaring blijft Alwin rustig. “Ik leg dan heel helder uit wie ik ben, waarom ik er ben en wat mijn bevoegdheden zijn. Daarmee haal je vaak de angel eruit.”

Langzaam ontstaat er ruimte voor een gesprek en kan het onderzoek alsnog zorgvuldig worden uitgevoerd. “Het helpt dat ik ook een defensie achtergrond heb. In dit werk moet je stevig in je schoenen staan, maar altijd met de juiste toon en de-escalatie in gedachten.”

’s Middags staat een bezoek gepland aan een pand dat volgens de BRP leeg zou moeten zijn. Tot onze verbazing wordt er gewoon opengedaan. Binnen is duidelijk te zien dat het pand bewoond wordt. Al snel blijkt dat het als vakantiewoning wordt gebruikt. In deze gemeente is dat niet toegestaan.

“Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen bewuste fraude en onschuldige situaties. In dit geval blijken de bewoners niet op de hoogte van het verbod op deze vorm van gebruik. We leggen de situatie vast en koppelen dit terug aan de betreffende afdeling binnen de gemeente. Zo dragen wij een steentje bij aan leefbaarheid en de woonopgave.”

Aan het eind van de middag, op de galerij van een appartementencomplex, ontstaat onverwacht een ander soort gesprek. Een buurman opent zijn voordeur op een kier en spreekt Alwin aan: wie is hij, en hoe is hij het gebouw binnengekomen? De toon is wantrouwend, en de buurman dreigt zelfs de politie te bellen. Hij vermoedt dat Alwin mogelijk een babbeltruc probeert toe te passen – een begrijpelijke reactie, gezien de toename van woninginbraken en oplichters die zich voordoen als ambtenaar of hulpverlener.

Alwin blijft rustig, laat zijn legitimatiebewijs zien en legt uit wat hij komt doen en namens wie. De sfeer verandert snel. De buurman kalmeert, luistert en bedankt hem uiteindelijk voor de toelichting. Alwin bedankt op zijn beurt voor de oplettendheid: “Betrokken buurtbewoners zijn juist waardevol bij goed toezicht. Het laat zien dat mensen alert zijn op wat er in hun omgeving gebeurt.”

Volgens Alwin is dit ook een belangrijk aspect van het werk: zichtbaar zijn namens de gemeente, herkenbaar en professioneel. “Wij zijn soms de enigen die bewoners fysiek aan de deur spreken. Daarom is het belangrijk om duidelijk te zijn in je communicatie, vriendelijk te blijven – en waar nodig mensen door te verwijzen naar andere gemeentelijke diensten. Zo kun je net dat extra verschil maken.”

Wat me vooral is bijgebleven tijdens deze werkdag met Alwin: de BRP bijhouden is veel meer dan controleren of een inschrijving klopt. Het is schakelen tussen systemen en mensen, tussen regels en uitzonderingen. Het vraagt niet alleen kennis van wet- en regelgeving, maar ook mensenkennis, geduld en een professionele houding aan de voordeur.

Bij NCOD nemen we opdrachten aan waar onze specialisten het verschil maken. Onze specialisten weten wanneer ze moeten doorpakken, maar ook wanneer er eerst geluisterd moet worden. Wil jij ook bijdragen aan opdrachten die écht impact maken op inwoners én gemeenten? Kijk dan bij onze vacatures. Meer weten wat onze specialisten voor jou kunnen betekenen? Neem dan hieronder contact met ons op.